31 Μαΐ 2014

Ο αξιωματικός Λεωνίδας Βασιλικόπουλος

Γράφει ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΚΑΡΑΣ

Παρατίθενται μερικά στοιχεία από την πλούσια σε ηθική βαρύτητα ζωή του Λεωνίδα Βασιλικόπουλου ως αξιωματικού του Πολεμικού Ναυτικού.

Ο Βασιλικόπουλος δεν περιλαμβάνεται στα στελέχη της πυραμίδας των εν ενεργεία αξιωματικών στις 21-4-1967. Και τούτο διότι είχε οδηγηθεί στην παραίτηση μετά τις πιέσεις, τις ποινές, κύρια όμως την άρνηση να του δώσουν άδεια για γάμο με την κόρη Βουλευτή της ΕΔΑ. Η στάση του απέναντι στη δικτατορία από την πρώτη ημέρα μέχρι την τελευταία, ξεχωρίζει το Βασιλικόπουλο και τον τοποθετεί στους κορυφαίους αντιστασιακούς των ΕΔ, με δράση και διώξεις, που αιτιολογούν αυτόν τον διαχωρισμό. 

Η επαναφορά του στην ενεργό υπηρεσία μεταπολιτευτικά και η επανα- προσαρμογή με επίπονη δική του προσπάθεια, παρά την επί δέκα χρόνια σχεδόν απουσία του εκτός ναυτικού, τον οδήγησε στη θέση του Α/ΓΕΝ, που υπηρέτησε επί τριετία.
Συναντάμε το Βασιλικόπουλο όχι μόνο σε μία οργάνωση από το 1967 μέχρι το 1974. Η περίπτωσή του είναι ενδιαφέρουσα, διότι περιλαμβάνει όλων των ειδών τις διώξεις που προβλέπονται για στρατιωτικούς πριν, και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Τα σχετικά με το γάμο του και τη δοκιμασία που υπέστη και αυτός και η σύζυγός του είναι απόδειξη του πώς αντιμετωπίζονταν τότε οι στρατιωτικοί. Οι νομοθέτες και εξουσιάζοντες τη χώρα μεταπολεμικά δεν ήθελαν το Ναυτικό του 1966 να έχει στους κόλπου ς του έναν αξιωματικό, που η σύζυγός του θα ήταν κόρη βουλευτή της ΕΔΑ.
Η δικτατορία βρίσκει απόστρατο τον Βασιλικόπουλο, αλλά πολύ γρήγορα οι υπηρεσίες ασφαλείας θ’ ασχοληθούν μαζί του. Από «Δελτίο Δράσεως του Βασιλικόπουλου Λεωνίδα του Νικολάου, γεννηθέντος το 1932 εις Αθήνας υποπλοιάρχου ε.α.» της Γενικής Ασφάλειας, που υπογράφει ο προϊστάμενος της υπηρεσίας πληροφοριών αστυνόμος Α΄ Ευάγγελος Ιωάν. Μάλλιος, προκύπτουν τα εξής:


• Συνελήφθη την 2-8-1969 ως ενεχόμενος στην οργάνωση «ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και παραδόθηκε στο ΕΑΤ/ΕΣΑ Στην ΕΣΑ ο Βασιλικόπουλος βασανίζεται από 2-8 μέχρι 3-9-1969. Σε μήνυση που υποβάλλει στη μεταπολίτευση στρέφεται κατά των «…Θεοδώρου Θεοφιλογιαννάκου, Νικολάου Χατζηζήση, Δημητρίου Ζήση απάντων Ταγματαρχών του Στρατού, Πέτρου Κούτρα Ταγματάρχου Διοικητού του ΕΑΤ/ΕΣΑ, Δημητρίου Ιωαννίδη, Ταξιάρχου Διευθυντού της ΕΣΑ και κατά παντός αγνώστου και δη Υπαξιωματικών και Στρατιωτών της ΕΣΑ…». Στη μήνυση περιγράφονται τα βασανιστήρια. Το ίδιο και στη δίκη των βασανιστών στρατιωτικών όπου καταθέτει στις 25-4-1975. Η περιγραφή δημοσιεύεται στις εφημερίδες της επομένης ημέρας 26-4-1975.

• Για την υπόθεση της ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ εκτοπίζεται στις 28-6-71. Μόλις απολύονται από την εκτόπιση ο Βασιλικόπουλος και άλλοι, υπογράφουν κείμενο στις 23-Ιουλίου 1971 ζητώντας να απολυθούν όλοι οι έγκλειστοι και εκτοπισμένοι. Στελέχη των ΕΔ απότακτοι και απόστρατοι που συνυπογράφουν το κείμενο (εκτός των άλλων) είναι και οι Ανδρέας Έρσελμαν ταξίαρχος, Κων.Ζησίου αντισυνταγματάρχης, Σπύρος Κονοφάος πλοίαρχος, Γεώργιος Κουμανάκος υποστράτηγος, Ιωάννης Κουτσογιάννης λοχαγός, Γ.Παπαγεωργίου επισμηναγός, Αντώνιος Παπασπύρου συνταγματάρχης και «..Κ.Πνευματικός…» ταγματάρχης ε.α.

• Παρίσταται ως μάρτυρας υπεράσπισης του απότακτου αξ/κού Αρ.Μπουλούκου την 23-9-71

• Συλλαμβάνεται πάλι κατηγορούμενος για σύσταση συμμορίας, παραβάσεις επί εκρηκτικών υλών, απόπειρα εκρήξεως στα πλαίσια της οργάνωσης «ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ – ΕΕ», προφυλακίζεται στις φυλακές Κορυδαλλού από ‘που αποφυλακίσθηκε στις 14 Ιουλίου 1972,

• Εντάσσεται στην οργάνωση «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ – ΕΑΝ.
Αυτά βεβαιώνονται από τον Μάλλιο στις 3 Ιουνίου 1973. Για την ένταξη στην ΕΑΝ ο ίδιος διαφοροποιείται στη συνέντευξή του, ενώ έχουν παραληφθεί μερικές ΄΄λεπτομέρειες΄΄ απ’ αυτό το έγγραφο και συγκεκριμένα:

• Η ανάκριση με βασανιστήρια στο ΕΑΤ/ΕΣΑ, από 2 Αυγούστου μέχρι 3 Σεπτεμβρίου 1969 (για την οργάνωση ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ).

• Η απομόνωση στο ξενοδοχείο – κρατητήριο ΠΕΥΚΑΚΙΑ, στη Δροσιά, από 4 Σεπτεμβρίου 1969 μέχρι 21 Απριλίου 1970. Μια πλευρά του χαρακτήρα αυτού του στελέχους εκδηλώνεται στη Δροσιά με την τήρηση ημερολογίου σε χιουμοριστικό –λογοτεχνικό ύφος. Ο Βασιλικόπουλος είναι καλός γνώστης και χρήστης της γλώσσας. Καταγράφει συμβάντα, εμπειρίες κ.λ.π. σε σκωπτικό τόνο και ενίοτε με ποιητική απόδοση σε ένα (ανέκδοτο) κείμενο με τίτλο ΄΄Από το Ημερολόγιο ενός …Μοναχού». Το ίδιο θα κάνει και αργότερα στον Κορυδαλλό όπου φυλακίζεται από 23-9-1971 μέχρι 16-7-1972. Ο τίτλος του ανέκδοτου πάλι υλικού είναι « Από το Κλουβί ενός …Κορυδαλλού».

• Η εκτόπισή του στη συνέχεια στη Σαμοθράκη, από 21/4/70 μέχρι 8/4/71, για την ίδια οργάνωση.

• Η απομόνωσή του σε νοσοκομείο (όπου βρίσκεται για εγχείρηση) από 21 Μαΐου μέχρι 15 Ιουνίου ’73, με αφορμή τις συλλήψεις για κίνημα στο ναυτικό.

• Αμέσως μετά το νοσοκομείο η κράτησή του στην Ασφάλεια Αθηνών για την ΕΑΝ. Η απόφαση για τον Βασιλικόπουλο από τη δίκη της ΕΑΝ (9-11 Αυγούστου 1973) είναι δυόμισι χρόνια φυλάκιση. Ο ίδιος εξηγεί στη συνέντευξή του τα της ΕΑΝ, όπου δεν είχε δραστηριότητα. Οδηγείται στον Κορυδαλλό απ’ όπου αποφυλακίζεται στις 21 Αυγούστου 1973 με την αμνηστία.

• Διώκεται πειθαρχικά από τους ανθρώπους της χούντας στο Ναυτικό και παραπέμπεται σε πρωτοβάθμιο Ανακριτικό Συμβούλιο για τη συμμετοχή του στην «ΕΑΝ».

Το πρωτοβάθμιο ανακριτικό συνήλθε σε συνεδρίαση στη Ναυτική Σχολή Πολέμου στις 23 Νοεμβρίου 1973. Διαβάσθηκαν τα έγγραφα, ο Βασιλικόπουλος μιλάει για Δημοκρατία, αξιοπρέπεια και καθήκον και προτείνουν να διαγραφεί από τα στελέχη εφεδρείας.
Ο Αραπάκης, ως Α/ΓΕΝ, συγκροτεί και δευτεροβάθμιο Συμβούλιο, που συνεδριάζει στις 18 Φεβρουαρίου ’74 στο γραφείο του διοικητή Ναυστάθμου Σαλαμίνας. 

Ο Βασιλικόπουλος δίνει άλλο ένα μάθημα περί Δημοκρατίας και υποχρεώσεων των αξιωματικών, χωρίς να αλλάξει η απόφαση του πρωτοβαθμίου.
Διαγράφεται και από τους εφέδρους και μπαίνει στους πίνακες αξιωματικών Π.Ν. στους οποίους απαγορεύεται η αποδημία.. 
Η αποδημία προφανώς είχε απαγορευτεί προ πολλού, από άλλες υπηρεσίες του καθεστώτος, αλλά η αφαίρεση της ιδιότητας του απόστρατου ήταν πρόσθετος λόγος.
Δύο ημέρες πριν τη μεταπολίτευση, ενώ οι Τούρκοι βρίσκουν αφορμή να εισβάλλουν στο νησί, τηλεγραφείται προς τον ΑΕΔ από τους λοχαγούς Πεζικού Αρχάκη Αλέξανδρο και Αρχοντίδη Νικόλαο, τον ίλαρχο Βαρδάνη Μιχαήλ και τον υποπλοίαρχο Βασιλικόπουλο Λεωνίδα πως « Πιστοί εις τον όρκον μας και εν όψει διαγραφομένης απειλής έναντι ακεραιότητας του Έθνους, θέτομεν εαυτούς εις την διάθεσιν της Πατρίδος (…)». Κανείς δεν τους απάντησε, όπως δεν απάντησαν και σε παρόμοια τηλεγραφήματα, που είχαν στείλει και άλλοι απότακτοι.
Τέλος, από βεβαιωτικό του ΓΕΝ/Β3 – ΙΙ που εκδόθηκε αρκετά χρόνια αργότερα, διαπιστώνεται πως ο Βασιλικόπουλος την 21/10/74 αποκαθίσταται ως απόστρατος αναδρομικά, αφ’ ότου διαγράφηκε από τα στελέχη εφεδρείας και την 24/2/75 επανέρχεται στην ενεργό υπηρεσία. 

Την 10/12/84 τοποθετείται ως Διοικητής ναυτικής Εκπαίδευσης του Π.Ν. με το βαθμό του υποναυάρχου, και την 20 Ιανουαρίου 1986, προαγόμενος σε αντιναύαρχο, τοποθετείται ως Αρχηγός του Στόλου. Το βεβαιωτικό δεν αναφέρει ότι πριν τις μεγάλες θέσεις, υπηρέτησε ως κυβερνήτης σε όλους σχεδόν τους τύπους πλοίων, όπως και ότι ανέλαβε την αρχηγία του Ναυτικού από 22 Δεκεμβρίου 1986 μέχρι 17 Ιουλίου 1989, που αντικαθίσταται στη θέση αυτή απόπου παραιτήθηκε «γιατί ήθελε να μείνει πιστός στις αρχές του».
Την ίδια μέρα της παραίτησης Βασιλικόπουλου από τη θέση του Α/ΓΕΝ, ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης στέλνει έγγραφο στη Βουλή των Ελλήνων με το οποίο απαντά στον Βουλευτή Παναγιώτη Κρητικό πως «…λόγοι δημοσίου συμφέροντος κωλύουν την παράδοση των φακέλων …{Βασιλικόπουλου και Ζαρκάδα και } οι λόγοι αυτοί συνίστανται στη μη αναμόχλευση των πολιτικών παθών…». 
Και των δύο αξιωματικών οι φάκελοι έχουν πλούσιο περιεχόμενο και η δημοσιοποίησή τους θα επέφερε ΄΄αναμόχλευση των πολιτικών παθών΄΄ κατά τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης Ιωάννη Κεφαλογιάννη. Θα έβγαιναν στην επιφάνεια και τα στοιχεία όλων εκείνων που για χρόνια τους είχαν παρακολουθήσει, καταδώσει κ.λ.π.
Παρουσιάζεται έτσι πως κάποια όργανα του κράτους και πιο συγκεκριμένα των αρχών ασφαλείας, πολύ μετά τη δικτατορία, έχουν μόνον αυτά τη δυνατότητα πρόσβασης στα έγγραφα, που καθόριζαν τα φρονήματα των πολιτών. Οι ίδιοι οι πολίτες δεν έχουν το δικαίωμα να δουν ούτε τα έγγραφα που τους αφορούν. Αυτά με κοινή απόφαση Υπουργών Προεδρίας Κυβερνήσεως, Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης. 

Η απόφαση να καταστραφούν οι ΄΄φάκελοι΄΄ ΄που τηρούσαν οι αρχές ασφαλείας για τους Έλληνες πολίτες, μπορεί να φάνηκε να εξυπηρετεί προς στιγμήν σκοπιμότητες ικανοποίησης πως, επί τέλους σταματά η απαράδεκτη για την Ελλάδα κατάσταση της ΄΄φακελοποίησης ΄΄. Αλλά για την ιστορική έρευνα η ενέργεια αυτή εξαφάνισε πολύτιμα στοιχεία. Εκτιμάται πως δεν προχώρησαν και στην καταστροφή των φακέλων όλων ανεξαίρετα των πολιτών.


Όπως αποδεικνύεται από τις περιπτώσεις Βασιλικόπουλου, Ζαρκάδα και Παπαγεωργόπουλου, οι αρχές ασφαλείας δεν περιορίζονταν στην τήρηση φακέλων φρονημάτων στους πολίτες, αλλά καλύπτουν και όλες τις περιπτώσεις των στελεχών των ΕΔ.
Ο Βασιλικόπουλος είναι τρανή απόδειξη (μαζί με αρκετές άλλες περιπτώσεις), πως η χούντα δεν είχε κερδίσει το ναυτικό.
Πηγή:OnAlert