Με αφορμή το εισαγγελικό πόρισμα για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι που άφησε πίσω της 100 νεκρούς συμπολίτες μας, αρκετούς τραυματίες μα πάνω απ΄ όλα τραγικές μνήμες που είναι αδύνατο να σβηστούν, κατέκλυσαν τα Μ.Μ.Ε., το διαδίκτυο και το Ελληνικό κοινοβούλιο αναλύσεις στελεχών της κυβέρνησης και των κομμάτων που κύρια αναφέρονται στην ανεπάρκεια των αρμόδιων υπηρεσιών που ενεπλάκησαν στην πυρκαγιά, σε διαλόγους που καταγράφηκαν από τους ασύρματους του Πυροσβεστικού Σώματος, της ΕΛ.ΑΣ και γενικότερα στην «έλλειψη συντονισμού» των εμπλεκόμενων υπηρεσιών.
Και βέβαια, το παρόν δεν έρχεται για να δικαιώσει ή να κουκουλώσει ανεπάρκειες ή και τραγικά λεκτικά λάθη κάποιων συναδέλφων πυροσβεστών που τις τραγικές εκείνες ώρες διαχειρίζονταν ένα συμβάν με εκατοντάδες κλήσεις πολιτών και μεγάλη φόρτιση. Αναρωτήθηκε, όμως, κανείς από όσους αναπαράγουν τα όσα απαράδεκτα βγήκαν στο φως της δημοσιότητας, αν επαρκούσαν οι λιγοστοί αυτοί συνάδελφοι – τηλεφωνητές για τη διαχείριση ενός τέτοιου μεγάλου συμβάντος; Αναρωτήθηκαν με ποια κριτήρια τοποθετούνται στο κέντρο επιχειρήσεων και αν έχουν περάσει έστω και ένα στοιχειώδες επιμορφωτικό σεμινάριο; Σε ποιο σημείο τέλος πάντων είναι η κομβική ευθύνη των όσων διαμείφθηκαν; Μήπως η συστηματική και αποκλειστική επικέντρωση στις ανεπάρκειες του κρατικού μηχανισμού και των «ανίκανων, ανάλγητων, αδιάφορων…» κρατικών παραγόντων είναι αποπροσανατολιστική και «κρύβει» τις ουσιαστικές ευθύνες των κυβερνήσεων διαχρονικά, των Δήμων, Περιφερειών και γενικότερα της Τοπικής αυτοδιοίκησης που αντί να προστατεύουν τους πολίτες από τα φυσικά φαινόμενα και καταστροφές με αντιπλημμυρικά έργα, αντισεισμική θωράκιση, πυροπροστασία και πυρασφάλεια επιλεκτικά τους αποκλείουν στη βάση «κόστους – οφέλους»; Μακρύς είναι ο μακάβριος κατάλογος συνανθρώπων μας που χάσαμε από σεισμούς, φονικές πυρκαγιές και πλημμύρες, με τελευταία αυτή στη Μάνδρα.
Λένε κάποιοι ότι το νομοθετικό πλαίσιο ήταν επαρκές και ότι η μη εφαρμογή του συνέτεινε στα καταστροφικά συμβάντα. Είναι, όμως αυτό αληθές; Είναι δυνατή η απομάκρυνση ή έστω η άτακτη διαφυγή στην περίπτωση που το συμβάν ήταν σε πλήρη εξέλιξη; Ποιος θα ήταν αυτός που θα έδινε τέτοια εντολή μετά τις πρώτες χρονικές στιγμές της έναρξης του συμβάντος και με δεδομένη τη λαθεμένη, όπως δανειζόμαστε από δημοσιεύματα, εκτίμηση περί της πορείας της πυρκαγιάς; Όταν πλέον έγινε κατανοητή η πορεία της και το πυροθερμικό φορτίο έγινε ανεξέλεγκτο, χωρίς την άμεση αντιμετώπισή της στα αρχικά στάδια ήταν πλέον αργά. Ο ανύπαρκτος πολεοδομικός σχεδιασμός και τα αυθαίρετα στο Μάτι που έκλειναν την ελεύθερη διάβαση προς τη θάλασσα συντέλεσε στην ανείπωτη τραγωδία. Όσοι είχαν γνώση της περιοχής και παράτησαν τα αυτοκίνητα όταν εγκλωβίστηκαν, μπόρεσαν να σωθούν.
Λέγεται και είναι ορθό ότι η πρόληψη και η αρχική επέμβαση σε συμβάν είναι σωτήριες. Με το δεδομένο της ανεπαρκούς πυροσβεστικής δύναμης για την αντιμετώπιση δύο μεγάλων δασικών πυρκαγιών, απομακρύνθηκαν – κακώς – για την Κινέττα περιπολικά που ήταν επιφορτισμένα με την επιτήρηση της περιοχής. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν η εξέλιξη της πυρκαγιάς θα ήταν διαφορετική σε αυτήν την περίπτωση. Σε κάθε περίπτωση όμως θα μπορούσαν να ενημερώσουν δια ζώσης το συντονιστικό κέντρο και ίσως να υπήρχε η δυνατότητα της απομάκρυνσης των κατοίκων έγκαιρα. Το πρόβλημα της ανεπαρκούς δύναμης του Πυροσβεστικού Σώματος είναι γνωστό για πολλά χρόνια. Τι γίνεται, όμως; Καμιά κυβέρνηση δεν έδωσε λύση στο πρόβλημα. Αντιθέτως, περιέπλεξε σε κινδύνους το Πυροσβεστικό Σώμα με την ισάριθμη επάνδρωσή του με 5.000 περίπου υπαλλήλους πενταετούς υποχρέωσης, για κάλυψη τάχα των κενών οργανικών θέσεων, με μειωμένες επιχειρησιακές δυνατότητες, μιας και δεν είχαν το δικαίωμα να υπολογίζονται στα πληρώματα των νυχτερινών βαρδιών και στη μετακίνησή τους για εκτέλεση υπηρεσίας εκτός της περιοχής ευθύνης στην οποία ήταν ορισμένοι, λόγω του ορίου (πλαφόν) των κουτσουρεμένων εκτός έδρας και νυχτερινών αποζημιώσεων. Μετά τη φονική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική και όλως προσφάτως η Υπουργός Προστασίας του Πολίτη «τακτοποίησε» μερικά αυτήν την εκκρεμότητα χωρίς να καταργεί τη σχέση υπαλλήλων δύο – στη συγκεκριμένη περίπτωση – ταχυτήτων και να ενοποιεί τους μόνιμους πυροσβεστικούς υπαλλήλους. Οι κυβερνήσεις διαχρονικά δεν στελέχωσαν με επιστημονικά κριτήρια και επαρκώς ποτέ την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Αντιθέτως σ΄ αυτήν, όπως και τις αρμόδιες θέσεις του υπεύθυνου πολιτικής προστασίας στους δήμους και στις Περιφέρειες τοποθετούνταν άτομα που αδυνατούσαν να ανταποκριθούν σε άλλους τομείς, με ανεπάρκειες, χωρίς το γνωστικό αντικείμενο, παλιότερα απόστρατοι των Σ.Α και Ε.Δ, μη αναλογιζόμενοι το τεράστιο έργο που έρχονται αυτοί να καλύψουν.
Εκτός της λειψής οργανικής δύναμης, το Πυροσβεστικό Σώμα κρίθηκε ότι ήταν οικονομικά επωφελές για να του ανατεθεί το 1998 η καταστολή των δασικών πυρκαγιών σε αντίθεση με το Πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής το 1993 που πρόβλεπε Ενιαίο φορέα δασοπροστασίας και καταστολής των δασικών πυρκαγιών, ανεξάρτητα του γεγονότος του φορέα που όριζε ως φορέα καταστολής των πυρκαγιών. Από το σημείο αυτό και μετά, δυστυχώς, δεν μπόρεσε να υπάρξει αρμονική συνεργασία με τη Δασική Υπηρεσία που επιφορτιζόταν με την πρόληψη των πυρκαγιών για τα οποίες η ισχνή έως ανύπαρκτη χρηματοδότηση την άφησε χωρίς αντικείμενο αξιοποίησης του δασικού μας πλούτου, χωρίς εργασίες για την ανάπτυξη του δάσους, αραίωσης και καθαρισμού των δασικών εκτάσεων, αποψιλώσεων, δημιουργίας και συντήρησης δασικών δρόμων, ζωνών πυροπροστασίας, οργανωμένων πυροφυλακίων, σημείων υδροληψίας και ανεφοδιασμού των ελικοπτέρων πυρόσβεσης, επαρκών κρουνών που να υπάρχει συμβατότητα των στομίων τους με αυτά της πυροσβεστικής (που σε περίπτωση διακοπής του ρεύματος θα λειτουργούν) κ.λ.π. Αυτά τα ίδια ισχύουν κατ΄ αναλογία και για τα περιαστικά δάση, του δήμους και τις Περιφέρειες οι οποίες είναι επιφορτισμένες με την προστασία τους.
Θα ήταν περιττό ίσως, καθ΄ ότι είναι γνωστό, να αναφέρουμε ότι η Ένωση Αποστράτων Πυροσβεστικού Σώματος έγινε μάντης των κακών που επακολούθησαν με τις φονικές πυρκαγιές και πλημμύρες με την εισήγηση του Προέδρου της Κώστα Γιαννάκου στην ημερίδα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας για την «Πυρασφάλεια και Δασοπροστασία», το Μάιο του 2018, στην οποία προσκληθήκαμε, όπου καυτηρίασε την υποστελέχωση του Πυροσβεστικού Σώματος με τα οργανικά κενά στις υπηρεσίες λόγω της στελέχωσης των αεροδρομίων της Fraport και των εθνικών οδών από την υπάρχουσα λειψή δύναμη και τους υπαλλήλους πενταετούς θητείας που παραμένουν αναξιοποίητοι για οικονομικούς λόγους (πιστώσεις), τα προβλήματα ως προς την επάρκεια του ατομικού εξοπλισμού των πυροσβεστών, των οχημάτων και του εξοπλισμού, την ανεπάρκεια της προληπτικής πυροπροστασίας στα δάση και στις περιαστικές περιοχές λόγω μη επαρκούς χρηματοδότησης.
Συνεπώς, πέρα από την απόδοση ποινικών και πολιτικών ευθυνών, που θα επακολουθήσουν, θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι η απώλεια τόσων ζωών, οι καταστροφές περιουσιών και η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, θα μπορούσαν να αποφευχθούν ή να περιοριστούν στο ελάχιστο, αν δίναμε χώρο στην επιστήμη και τεχνολογία για την πρόληψη και αντιμετώπιση των καταστροφών. Αν δημιουργούνταν εκείνες οι υποδομές που θα προστάτευαν τον πολίτη και θα τον θωράκιζαν από σεισμούς, πυρκαγιές πλημμύρες, θεομηνίες. Αν η εμπορευματοποίηση της γης δεν περιόριζε τις κοινωνικές ανάγκες για άνετη διαβίωση, περιβαλλοντική ανάπλαση, αναψυχή. Αν οι κυβερνήσεις και η Τοπική Αυτοδιοίκηση στεκόταν στο πλευρό του λαού και δεν αναλογιζόταν την ανταποδοτικότητα των έργων σε χρηματικά έσοδα. Αν το δίπολο «κόστος – όφελος» καταργούνταν στη βάση της κατάργησης του κέρδους και της προάσπισης των ζωτικών σύγχρονων αναγκών του λαού.
Για την
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΠΟΣΤΡΑΤΩΝ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ (Π.Ε.Α.Π.Σ)
ΤΟ Δ.Σ
